کاربردهای دلالت اشاره در فقه و حقوق
نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:
کاربردهای دلالت اشاره در فقه و حقوق* زینب گیلانی[1] عبدالرسول قاسمی کجانی[2] چکیده دلالت در لغت به معنای راهبری است و در اصطلاح دارای اقسام زیادی است. ماهیت دلالت اشاره از دید اصولیان متفاوت است. برخی آن را از جمله دلالت‌های منطوقی، برخی آن را جزء دلالت‌های مفهومی و برخی دیگر قائل به قسم سومی میان این دو دلالت، به نام دلالت سیاقی هستند. نظر چهارمی نیز در این میان مطرح گردید که دلالت اشاره در اصل دلالت نیست و نامیدن آن به دلالت، با مسامحه همراه است. تعریف دلالت اشاره به مبنای انتخابی بستگی دارد. کتب مصطلحات اصول فقه دلالت اشاره را از جمله دلالت‌های سیاقی به شمار آورده‌اند و آن را دلالتی می‌دانند که لازمه کلام است ولی دلالت التزامی آن محسوب نمی‌شود؛ بلکه لزوم غیر بین کلام یا لزوم بین بمعنی الاعم آن به شمار می‌رود و عرفاً هم مقصود متکلم نیست. همه اصولی‌ها اتفاق‌نظر دارند در این‌که دلالت اشاره حجیت دارد ولی در این‌که از چه بابی حجت است، اختلاف‌نظر وجود دارد. در مذاهب حنفی، شافعی، امامیه و تا حدودی در مذهب مالکی در مورد دلالت اشاره بحث شده است. دلالت اشاره کاربردهای فقهی و حقوقی فراوانی دارد که در این پژوهش به آن اشاره شده است. کلیدواژه ها: دلالت، دلالت معنا، دلالت مفهوم، دلالت اشاره، دلالت اقتضا. * تاریخ دریافت: 27/8/94 تاریخ پذیرش : 15/02/95 [1] - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مذاهب اسلامی (نویسنده مسئول). - [2] دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم و استاد سطح عالی حوزه علمیه اصفهان.
منابع مشابه
دلالت شناسی ضمایر اشاره ای مرکّب
دلالت‌شناسی ضمایر اشارهای مرکّب یکی از مباحث مهم در فلسفۀ زبان است. سه مسئلۀ اساسی در این حوزه را می‌توان این گونه بیان کرد: 1) آیا این ضمایر دالّ محض هستند و یا عباراتی مسوّر؟ 2) آیا در ضمیر مرکّب «آن ب» عبارت «ب» در تعیین مدلول و موفقیت‌‌‌آمیز بودن اِرجاع ضمیر نقشی دارد؟ و 3) سهم عبارت «ب» در گزاره‌‌ای که بیان می‌شود، چیست؟ در پاسخ به پرسش اول، باید گفت که ضمایر اشارهای مرکّب، دالّ محض هستند. د...
متن کاملدلالت شناسی ضمایر اشاره ای مرکب مسائل و رویکردها
ضمایر اشارهای مرکب عباراتی پرکاربرد به شکل «آن ب» و حاصل ترکیب یک ضمیر اشارهای و یک عبارت اسمی ساده یا مرکب هستند. در مورد رفتار سمانتیکی این عبارات دو تئوری غالب وجود دارد: یکی دیدگاه دلالت مستقیمی و دیگری دیدگاه تسویری. مبتنیبر اولی، ضمیر اشارهای مرکب یک حد مفرد است و محتوای آن در کاربرد اشارهای یک فرد است و گرچه عبارت اسمی مندرج در آن در تعیین مدلول ضمیر سهیم است اما در محتوای جمله سهمی...
متن کاملتحلیل کاربردهای معامله به‌قصد فرار از دین در فقه و حقوق موضوعه ایران
معامله به‌قصد فرار از دین از فروع بحث کلی «دوران امر میان اراده ظاهری و باطنی» می‌باشد. برخلاف آن‌چه برخی تصور می‌کنند، در فقه اسلامی اراده از جایگاه بالایی برخوردار نیست. به همین دلیل فقیهان در فرایند شکل‌گیری معاملات و ایقاعات، نقش اراده متعاملین را بیش از هر چیز دیگر مورد توجه قرار داده‌اند و الفاظ و سایر وسایل اعلام اراده را به‌تنهایی و بدون کاشف بودن از اراده متعاملین به وجود آورنده هیچ‌گو...
متن کاملمسائل دلالت شناختی ضمایر اشاره ای مرکب
ضمایر اشاره ای مرکب از عبارات پر کاربرد زبان طبیعی به شکل «آن ب» هستند که از ترکیب یک ضمیر اشاره ای و یک عبارت اسمی ساده یا مرکب ایجاد می شوند. در مورد رفتار سمانتیکی این عبارات دو تئوری غالب وجود دارد که یکی دیدگاه دلالت مستقیمی است و دیگری دیدگاه تسویری. مبتنی بر دیدگاه دلالت مستقیمی، ضمیر اشاره ای مرکب یک حد مفرد است و محتوای آن در کاربرد اشاره ای یک فرد است و گرچه عبارت اسمی مندرج در آن در ...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 1
صفحات 69- 86
تاریخ انتشار 2016-05-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023